De ijzeren tijd.

Lachen dat doen we graag in Afrika en grapjes uithalen als de beste.
Vaak moet je lachen om voor ons ongewone dingen. Een kerstmuts ophebben bij 30C of als er plöts een Masai-krijger voor de office staat met stok, autobandslippers en hééle lange open oorlellen met veel kraaltjes. Of de dorpsgek die dagelijks om zeep komt schreeuwen, ze heet dan ook 'Sabuni'.

De kleuters die plots bedenken om een kerkkoortje op te richten en meteen ten uitvoer brengen, hun poppekinders op de rug gebonden en een heuse dirigent.

Als ik met m'n fiets bergje op, bergje af ga lopen er zeker 10 jongens achter me aan om ook even te mogen, te bellen of in de remmen te knijpen. (Breakie, breakie). Dat was vast vroeger bij ons ook zo toen een fiets nog luxe was.

Of dierengeluiden onder m'n raam nadoen, dan doe ik of ik schrik en hebben ze de grootste lol. In Afrika ben je trouwens nooit alleen. Altijd wel een klein Afrikaantje in de buurt.

Maar nu gaan we even terug in de tijd. Ik probeer te analyseren hoe lang ze hier nu eigenlijk achterlopen.

Wie kent er nog een centrifuge? Welnu, is hier nog niet.
Wie weet nog dat de melk werd rondgebracht door de melkboer? In glazen flessen met gekleurde doppen, blauw voor melk, rood voor karnemelk, geel vanillevla. Die doppen spaarde je vervolgens "voor Afrika", alleen om compassie te kweken voor arme mensen, naar later bleek.

Of een tractor met open cabine om het land te bewerken. Of nog eerder, maar die generatie leeft al bijna niet meer, paard en wagen.
Pole sana, geen paarden hier en geen karren. En de industriele revolutie heeft hier helemaal nooit plaatsgevonden.
Geen CO2 uitstoot, geen fabrieken, dat dan weer wel. Veel zuurstof in de lucht en een prachtige sterrenhemel 'snachts.

Een kachel in de kamer met een schoorsteen, houtgestookt, als enige verwarmingselement. Je kon er tevens op koken.
Hier nog een open vuurtje buiten, op een paar stenen of in een kookhutje zonder schoorsteen. Ze zitten uren in de rook en stinken er ook voortdurend naar.

Te bedenken dat in Nederland de grote steden in 1880 op het gasnetwerk werden aangesloten!
Rond 1900 kolenfornuizen en in 1930 zelfs elektrische fornuizen.



Wassen is kleren door het koude water slaan. Altijd lage kraantjes hier, waardoor je dus gebukt moet staan. Onze ruggen kunnen dat niet eens meer aan.
Ze snijden een blok zeep af van zo'n lange baar en wassen er zichzelf mee, de kleren en 'de vaat', een verzamelingetje plastic koppen en bordjes. Eten met handen, dus geen bestek. Aardewerk heeft hier nog geen intrede gedaan.. mijn meegenomen suikerpotjes en zo van de kringloop zijn ook meteen kapot..

Mijn analyse laat zien dat het meest vergelijkbaar de "ijzeren tijd " is, net na de kopertijd (alhoewel hier geen koper is), net na de jonge steentijd, het neolithicum. Dan hebben we het over duizend jaar voor Christus.

Het land wordt hier bewerkt met een ijzeren schopje en iedereen heeft een ijzeren bushknife.

Alleen hadden ze toen nog geen Nokia's, Chinese brommers en plastic.
Maar meer verschillen zie ik niet..

Maar we blijven lachen en grapjes uithalen, dat is van alle tijden!

Nu zijn we druk bezig met devoorbereidingen voor ons nieuw klasje, groep 3, te starten in januari.
Kinderen selecteren op nivo, 6 jaar zijn en enig begrip van letters en cijfers. Anders gewoon nog een jaartje wachten. Twee (super)leerkrachten aantrekken, gebouw afmaken, meubilair, boeken, uniformen, er valt nog veel te regelen.

We hebben hoge verwachtingen van deze nieuwe generatie. Zij moeten het verschil gaan maken en de connectie met de ijzertijd hier en the First World!

Dat er toch een beetje welvaart door kan dringen hier.
Misschien in de nabije toekomst wassen met een porseleine lampetkan als tussenstadium?
En iets verder een inpandige keuken met schoorsteen?

Velen zitten hier nog steeds in de circle of poverty en hebben minder als $2 per dag te besteden..

En dan hadden we deze week Angela, 7 jaar oud. Opgenomen in onze dispensary samen met haar moeder. Helemaal in elkaar geslagen door een dronken vader. Als een heel bang wezentje lag ze in bed.
Toen ze enigszins toonbaar was heb ik ze mee naar ons klasje genomen. En wat bloeide ze op!

Iedere ochtend kwam ik haar ophalen en stond ze klaar met een grote glimlach op haar verbouwde gezicht.
Ze was helemaal in haar element daar en werd liefdevol opgenomen.
Na een week moesten ze naar huis. Pa zit in het gevang.
Op hoop van zegen dat ze hem daar houden. Om af te koelen.

Heerlijk weer hier, 30C. Geen Corona. En de zon gaat op en de zon gaat onder, het blijft zeer bijzonder om hier als enige blanke te mogen zijn in deze zo andere cultuur.